وَانْتَظِرُواۚ اِنَّا مُنْتَظِرُونَ
وَانْتَظِرُواۚ اِنَّا مُنْتَظِرُونَ
Fiil cümlesidir. وَ atıf harfidir. انْتَظِرُٓوا fiili ن ’un hazfıyla emir fiildir. Zamir olan çoğul و’ı fail olup mahallen merfûdur.
اِنَّ tekid harfidir. İsim cümlesinin önüne gelir. İsmini nasb haberini ref eder.
نَا mütekellim zamiri اِنَّ ’nin ismi olarak mahallen mansubdur.
مُنْتَظِرُونَ kelimesi اِنَّ ’nin haberi olup ref alameti وَ ’dır. Cemi müzekker kelimeler harfle îrablanır.
انْتَظِرُٓوا fiili, sülasi mücerrede iki harf ilave edilerek mezid yapılan fiillerdendir.
İftiâl babındandır. Sülâsî mücerredi نظر ’dir.
İftiâl babı fiile mutavaat (dönüşlülük), ittihaz (edinmek, bir şeyi kendisi için yapmak), müşareket (ortaklık), izhar (göstermek), ihtiyar (seçmek), talep ve çaba göstermek manaları katar. İfteale kalıbı hem soyut hem somut anlamlı fiiller için kullanılır.
مُنْتَظِرُونَ sülâsî mücerrede iki harf ilave edilerek mezid yapılan iftiâl babının ism-i failidir.
İsm-i fail; eylemi yapan ve gerçekleştiren demektir. Geçici olarak o sıfatı yüklenen isimdir. İsm-i fail; hem varlığa (zata) hem de onun sıfatına delalet eden kelimelerdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)
وَانْتَظِرُواۚ
Önceki ayete matuf olan انْتَظِرُوا cümlesi, emir üslubunda talebî inşâî isnaddır.
Emir üslubunda gelmiş olmasına rağmen tehdit ve tehaddi manalarına geldiği için, mecaz-ı mürsel mürekkebtir.
فَانْتَظِرُٓوا kelimesinde müennesin müzekkere katılması yoluyla tağlîb sanatı vardır.
اِنَّا مُنْتَظِرُونَ
اِنَّا مُنْتَظِرُونَ cümlesi beyanî istinâf veya ta’liliyye olarak fasılla gelmiştir. Fasıl sebebi şibh-i kemal-i ittisâldır.
اِنَّ ile tekid edilmiş isim cümlesi, faide-i haber inkârî kelamdır.
İsim cümleleri sübut ifade eder. Asıl kuruluş sebebi; müsnedin, müsnedün ileyh için sabit olduğunu ifade etmektir. İsim cümlesinin haberi müfred ya da isim cümlesi olursa, asıl konulduğu mana olan sübutu veya bazı karînelerle istimrarı (devamlılığı) ifade eder. İstimrar ifadesi daha çok medh ve zem durumlarında olur. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur’an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)
Ayetteki مُنْتَظِرُونَ kelimesi uygunluk içindir. Yani, ayette birbirine mücavir olan iki lafız arasındaki benzeşmeyi sağlamak için karşılık manası da aynı kelime ile adlandırılmıştır. Bu bedî’ sanatlardan biri olan müşakaledir. Bu sanata müzavece diyen alimler de vardır.
انْتَظِرُواۚ kelimesinde irsâd sanatı vardır.
وَانْتَظِرُواۚ cümlesiyle اِنَّا مُنْتَظِرُونَ cümlesi arasında mukabele sanatı vardır.
وَانْتَظِرُواۚ - مُنْتَظِرُونَ kelimeleri arasında iştikak cinası ve reddü’l-acüz ale’s-sadr sanatları vardır.
Önceki ayetle birlikte düşünüldüğünde amel, beklemeye takdim edilmiştir, çünkü amel [çalışmak], akıbetten öncedir. (Fâdıl Sâlih Sâmerrâî, Beyânî Tefsir Yolu, c. 3, s. 368)