Kur'ân Seferberliği - Birlikte Kur'ân Seferberliğine Çıkıyoruz!

Kehf Sûresi 3. Ayet

مَاكِث۪ينَ ف۪يهِ اَبَداًۙ

(Allah onu), katından gelecek şiddetli bir azap ile (inanmayanları) uyarmak, salih ameller işleyen mü’minleri, içlerinde ebedî olarak kalacakları güzel bir mükâfat (cennet) ile müjdelemek ve “Allah, bir çocuk edindi” diyenleri de uyarmak için dosdoğru bir kitap kıldı. (2 - 4. Ayetler Meali)

Sıra	Kelime	Anlamı	Kökü
1	مَاكِثِينَ	kalacaklardır	م ك ث
2	فِيهِ	onun içinde
3	أَبَدًا	sürekli olarak	ا ب د

Yüce Allah tarafından Hz. Peygamber’e indirilen Kur’an, nimetlerin en büyüğü olduğu için övgü ve saygıya başkasının değil, Kur’an’ı gönderen Allah Teâlâ’nın lâyık olduğu bildirilmiştir. Buradaki “kul”dan maksat Hz. Muhammed, “kitap”tan maksat da Kur’ân-ı Kerîm’dir. İnsanları zulmetten nura, dalâletten hidayete kavuşturan, iman ve İslâm’ı öğreten, dünya ve âhirette mutlu bir hayat sürdürebilmeleri için onlara Allah’ın emir ve yasaklarını, dinin hükümlerini, sevap ve cezayı bildiren; eğrisi büğrüsü, yanlışı ve çelişkisi bulunmayan dosdoğru bir kitabın indirilmesi, genelde bütün insanlık, özelde Hz. Muhammed için en büyük nimettir. Böyle bir nimete kavuşmak, o nimeti verene hamd ve şükretmeyi gerektirir. Yüce Allah, bu âyette Hz. Muhammed’in şahsında, lutfettiği bu nimete karşılık yalnız kendisine hamdedilmesi gerektiğini bildirmektedir.

مَاكِث۪ينَ ف۪يهِ اَبَداًۙ

مَاكِث۪ينَ kelimesi لَهُمْ ’deki muttasıl zamirden hal olup nasb alameti ي ’dir. Cemi müzekker salim kelimeler harfle îrablanırlar.

Hal, cümlede failin, mef’ûlun veya her ikisinin durumunu bildiren lafızlardır (kelime veya cümle). Hal, “nasıl?” sorusunun cevabıdır. Halin durumunu açıkladığı kelimeye “zül-hal” veya “sahibu’l-hal” denir. Umumiyetle hal nekre, sahibu’l-hal marife olur. Hal mansubtur. Türkçeye “…rek, …rak, …dığı, halde, iken, olduğu halde” gibi ifadelerle tercüme edilir. Sahibu’l-hal açık isim veya zamir olduğu gibi müstetir (gizli) zamir de olabilir. Hal’i sahibu’l-hale bağlayan zamire rabıt zamiri denir. Bu zamir bariz (açık), müstetir (gizli) veya mahzuf (hazf edilmiş) olarak gelir.

Hal sahibu’l-hale ya و (vav-ı haliye) ya zamirle veya her ikisi ile bağlanır. Hal üçe ayrılır:

1. Müfred olan hal (Müştak veya camid),

2. Cümle olan hal (İsim veya fiil),

3. Şibh-i cümle olan hal (Harf-i cerli veya zarflı isim).. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

ف۪يهِ car mecruru مَاكِث۪ينَ ’ye müteallıktır. اَبَداً zaman zarfı, مَاكِث۪ينَ ’ye müteallıktır.

مَاكِث۪ينَ sülâsî mücerred olan مكث fiilin ism-i failidir.

İsm-i fail; eylemi yapan ve gerçekleştiren demektir. Geçici olarak o sıfatı yüklenen isimdir. İsm-i fail; hem varlığa (zata) hem de onun sıfatına delalet eden kelimelerdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

مَاكِث۪ينَ ف۪يهِ اَبَداًۙ

Fasılla gelen ayette مَاكِث۪ينَ kelimesi, لَهُمْ ’deki muttasıl zamirden haldir. Hal cümleleri, anlamı zenginleştiren ıtnâb sanatıdır.

مَاكِث۪ينَ kelimesi, müminlere ait olan لَهُمْ ifadesindeki هُمْ zamirinden haldir. (Fahreddin er-Râzî)

ألمكث ; belirli bir yerde kalma eyleminin süreklilik arzetmesidir. Ayette zikredilen kimselerin içerisinde bulundukları maddi manevi lezzet ve rahatlık, yine devamlılık manası içeren zarf ile kullanılarak; onların elde edecek oldukları mükâfatın, göz açıp kapayıncaya kadar dahi onları terk etmeyecek şekilde kuşatıvermiş olmasına delalet etmektedir. اَبَداًۙ kelimesi de, yalnızca مَاكِث۪ينَ ’yi tekid için gelmiş olmayıp, bilakis nimetlerle ilgili olarak bahsettiğimiz ihata ve devamlılık manalarını içerir. (Âşûr)

اَبَداًۙ zarf olarak mansubtur ve مَاكِث۪ينَ ’ye müteallıktır.

مَاكِث۪ينَ - اَبَداًۙ kelimeleri arasında mürâât-ı nazîr sanatı vardır.

Ayetin Sayfasına Git (292) Kehf Sûresine Git