Savaş sırasında düşman üzerine saldıran atlar tasvir edilmekte ve eski savaşların insandan sonra en önemli unsuru olması dolayısıyla atlar üzerine yemin edilmektedir. Yeminin amacı, böylesine yararları bulunan ve insanların en çok sevdiği mallardan olan atları onlara bağışlayanın Allah olduğuna işaret etmek, o günün insanının gözünde çok değerli olan bu varlıklar üzerine yemin ederek müteakip âyetlerdeki mesajın gerçekliğine ve önemine dikkat çekmektir.

فَوَسَطْنَ بِه۪ جَمْعاًۙ

Fiil cümlesidir. فَ  atıf harfidir.  وَسَطْنَ  sükun üzere mebni mazi fiildir. Faili nûnu’n-nisve olup mahallen merfûdur.

بِه۪  car mecruru  وَسَطْنَ  fiiline mütealliktir.  جَمْعاً  mef’ûlun bih olup fetha ile mansubdur.

فَوَسَطْنَ بِه۪ جَمْعاًۙ

Ayet, önceki ayete  فَ  ile atfedilmiştir. Atıf sebebi hükümde ortaklıktır. Cümleler arasında manen ve lafzen mutabakat mevcuttur. Müspet mazi fiil sıygasında faide-i haber ibtidaî kelamdır. 

Mazi fiil sebata, temekküne ve istikrara işaret eder. (Hâlidî, Vakafat, S.107)

Cümlede takdim-tehir sanatı vardır.  وَسَطْنَ ‘ye müteallik olan car-mecrur  بِه۪ , ihtimam için, mef’ûl olan  جَمْعاًۙ ‘a takdim edilmiştir

جَمْعاً  kelimesindeki tenvin nev ve tazim ifade eder.

جَمْعاًۙ - نَقْعاًۙ -  صُبْحاًۙ - قَدۡحࣰا - نَقۡعࣰا  kelimeleri arasında muvazene ve seci sanatları vardır. 

Burada  فَ  ile atıf, ani bir baskınla yakalamanın ve şimşek hızının hakim olduğu sahnenin atmosferine uygundur. Zîra baskının bütün merhaleleri, gecikmesiz hızlı bir peşpeşelik içindedir ve ardarda birbirini takib eden kesin bir sonuç şeklindedir. Bu ayetler kısa ve hızlı olmalarına rağmen, baskının sertliğini ve ani oluşun etkisini çok açık bir şekilde ortaya koyuyorlar. Sadece Kuranî beyân, baskının başlangıcı ile sonunu birbirine bağlayarak çok az sayıdaki kelimeyle baskının bütün merhalelerini en seri biçimde tasvir edebilir.

جَمْعاًۙ  lafzının sahip olduğu “toplanmak, bir araya gelmek ve kuvvet zannı” anlamlarının hepsi  فَوَسَطْنَ بِه۪ جَمْعاًۙ [öylece bir topluluğun ortasına dalanlara] ayetinde bulunmaktadır. Böylece bu kelime, sabah baskınında yükselen tozların ortasında nefes nefese koşanların saldırdığı bu topluluğun, kuvvet zannı içinde olan bir topluluk olduğuna işaret ediyor. Bu noktada sahne zirveye ulaşıyor ve sonrası, ansızın gerçekleşen bu sabah baskınının akabinde gelen “hayret verici dağılma, saçılma ve kaçınılmaz akıbete teslim olma” hususunda herkes kendi yolunu izlesin diye tasavvura bırakılıyor. 

Surenin ilk beş ayetinin sonlarında mütevazi seci vardır.