Hz. İbrâhim’in kıssasının bir bölümü anlatılarak onun müşriklerden olmadığına, bilâkis getirdiği dinin Hz. Muhammed’in getirdiği dinle özü itibariyle aynı olduğuna, onu sevdiklerini ve peşinden gittiklerini iddia edenlerin Hz. Muhammed’i de sevmeleri, ona tâbi olmaları gerektiğine işaret edilmektedir. Ayrıca kıssada Allah’ın birliği esasına dayanan tevhid dinini yaymak uğrunda öz vatanından hicret etmiş olan Hz. İbrâhim’in Filistin, Mısır ve Hicaz’da yaşadığı gurbet hayatı ve şirke karşı verdiği mücadele anlatılarak başta Hz. Peygamber olmak üzere müminlere ümit aşılanmakta ve teselli verilmektedir.

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاَ اِبْرٰه۪يمَۢ

Fiil cümlesidir.  وَ  istînâfiyyedir.  اتْلُ  illet harfinin hazfi ile mebni emir fiildir. Faili müstetir olup takdiri  أنت ’dir.  عَلَيْهِمْ  car mecruru  اتْلُ  fiiline mütealliktir. 

نَبَاَ  mef’ûlün bih olup fetha ile mansubdur.  اِبْرٰه۪يمَۢ  muzâfun ileyh olup kesra yerine fetha almıştır.

اِبْرٰه۪يمَۢ  kelimesi gayri munsariftir. Çünkü kendisinde hem alemlik (özel isim olma vasfı) ve hem de ucmelik vasfı (yani Arapça olmama vasfı) bulunmaktadır.

Gayri munsarif isimler: Kesra (esre) ve tenvini alamayan isimlerdir. Gayri munsarif isimler esre yerine fetha alırlar. Yani bu isimler ref halinde damme, nasb halinde fetha, cer halinde yine fetha alırlar.

Gayri munsarife “memnu’un mine’s-sarf (اَلْمَمْنُوعُ مِنَ الصَّرفِ)” da denir.

Arapçada kullanılmakla birlikte Arapça kökenli olmayan alem (özel) isimler (yer, ülke, kişi adları vb. gibi isimler) de gayri munsariftir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاَ اِبْرٰه۪يمَۢ

وَ , istînâfiyyedir. Ayet, emir üslubunda talebî inşâî isnaddır. Cümlede takdim-tehir sanatı vardır. Car mecrur  عَلَيْهِمْ, siyaktaki önemine binaen mef’ûle takdim edilmiştir.

نَبَاَ اِبْرٰه۪يمَۢ  izafeti,  نَبَاَ  için tazim ifade eder.

نَبَاَ , büyük fayda sağlayan, kendisiyle ilim veya zann-ı galib oluşan haberdir. Bu iki özelliği taşımayan habere  نَبَاَ  denmez.  نَبَاَ  diye tanımlanan haberin hakkı, yalandan arınmış olmasıdır. (Müfredat) Her  نَبَاَ  haberdir fakat her haber  نَبَاَ  değildir.

نَبَاَ , haber demektir. Bu, onların kabul etmek zorunda kalacakları bir delil olsun diye onlara söylenmiştir. (Kurtubî)

Yani ey Resulüm! Müşriklere Hz. İbrahim'in O muazzam kıssasını da sana vahyolunduğu gibi oku ki daha önce zikredildiği gibi bu müşriklerin, kendilerine gelen ayetlere iki yoldan biriyle dahi (Seni Hz. İbrahim'e kıyaslamak ve kendilerini de onun helak olan kavmine kıyaslamak veya bu konuda sen kimseden bir şey duymaksızın, sana gelen vahiy ile bu kıssayı olduğu gibi anlatmanı düşünerek) iman etmediklerine vakıf olasın. (Ebüssuûd)