Sâffât Sûresi 173. Ayet

وَاِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ  ...

“Şüphesiz ordularımız galip gelecektir.”
 
Sıra Kelime Anlamı Kökü
1 وَإِنَّ ve mutlaka
2 جُنْدَنَا bizim ordumuz ج ن د
3 لَهُمُ onlara
4 الْغَالِبُونَ galip gelecektir غ ل ب
 

Kur’an, hakkın bâtılı yendiğini, bâtılın yenilgiye mahkûm olduğunu bildirir (İsrâ 17/81). Peygamberler inanç ve yaşayışta hakkın temsilcileri, hak yolunun davetçileridir. Şu halde zafer peygamberlerin ve onların temsil ettiği tevhid inancına, üstün ahlâka dayalı dinin olacak; “Allah’ın ordusu” yani peygamberler ve onların yolunu izleyenler, bâtıl ve dalâletin temsilcileri olan inkârcılara, putperestlere, hak ve adalet yolundan sapmışlara karşı galip geleceklerdir. Hayatın ârızî şartları veya inananların kendi kusurları yüzünden yahut Allah’ın bir imtihanı olarak zaman zaman aksi görülse de Allah’ın vaadi, dolayısıyla genel yasası budur. Allah, geçmişteki peygamberlere bunu müjdelemiştir ve bu müjde her dönem için geçerlidir; çünkü Râzî’nin deyimiyle, “Hayır dâimî, şer ârizîdir ve dâimî olan ârizî olandan daha güçlüdür” (XXVI, 172). Böylece bu âyetlerde Kur’an’ın birçok defa tekrarladığı ifadeyle, “inanıp iyi ve erdemli işler yapanlar”a inanç, güven, kararlılık ve iyimserlik telkin edilmektedir.

 

Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa: 561
 

وَاِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ

 

وَ  atıf harfidir.  اِنَّ  tekid harfidir. İsim cümlesinin önüne gelir. İsmini nasb haberini ref eder.جُنْدَنَا   kelimesi اِنَّ nin  ismi olarak lafzen mansubdur.  لَ  harfi  اِنَّ ’nin haberinin başına gelen lam-ı muzahlakadır.  هُمُ الْغَالِبُونَ  cümlesi  اِنَّ ’nin haberi  olarak mahallen merfûdur. هُمُ fasıl zamiridir.  الْغَالِبُونَ  kelimesi  اِنَّ ’nin haberi olup  ref alameti و ‘dır. Cemi müzekker salim kelimeler harfle îrablanır.

الْغَافِل۪ينَ  kelimesi sülâsî mücerred olan  غفل  fiilinin ism-i failidir. 

İsm-i fail; eylemi yapan ve gerçekleştiren demektir. Geçici olarak o sıfatı yüklenen isimdir. İsm-i fail; hem varlığa (zata), hem de onun sıfatına delalet eden kelimelerdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

 

وَاِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ

 

Atıfla gelen ayet önceki ayete atfedilmiştir. 

اِنَّ  ve lam-ı muzahlaka ile tekid edilmiş, sübut ve istimrar ifade eden isim cümlesi, faide-i haber inkârî kelamdır.

Yalnızca bir isim cümlesi bile devam ve sübut ifade ettiğinden bu ve benzeri cümleler,  اِنّ  isim cümlesi ve lam-ı muzahlaka sebebiyle üç katlı tekid ifade eden çok muhkem cümlelerdir.

İsim cümleleri sübut ifade eder. İsim cümlelerinin asıl kuruluş sebebi; müsnedin, müsnedün ileyh için sabit olduğunu ifade etmektir. İsim cümlesinin haberi müfred ya da isim cümlesi olursa asıl konulduğu mana olan sübutu veya bazı karinelerle istimrarı (devamlılığı) ifade eder. İstimrar ifadesi daha çok medh ve zem durumlarında olur. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur'an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)

اِنَّ ’nin haberi olan  لَهُمُ الْغَالِبُونَ , isim cümlesi formunda faide-i haber ibtidaî kelamdır. 

الْغَالِبُونَ  haberdir. Müsnedin  ال  takısıyla marife gelmesi, bu vasfın mübtedada kemâl derecede olduğunu ifade eder.

جُنْدَنَا  izafetinde Allah Teâlâ’ya aid zamire muzâf olması  جُنْدَ  için tazim ve teşrif ifade eder.

هُمُ ’nun haberi olan  الْغَالِبُونَ , ism-i fail kalıbında gelerek, durumun devamlılığını ve istimrarını vurgulamıştır.

İsm-i fail, şimdiki zamanda hakikat, geçmiş ve gelecek zamanda ise mecaz anlamı ifade etmektedir. İsm-i fail; fiili yapan kişiye veya fiilin kendisinden meydana geldiği şeye delalet etmesi için  فاعل  vezninde sübût (devamlılık) değil, hudûs (geçicilik) anlamı ifade eden türemiş bir isimdir.

İsm-i fail, muzâf olup âmil olmadığında daha çok sübut (devamlılık) anlamı ifade eder. Bu durumda izafet, hakiki izafet olur. O zaman da ism-i fail, âmil olup izafeti lafzî olan sübut anlamlı sıfat-ı müşebbehe ile karıştırılmaktadır. Nahivcilerin; “ism-i fail’in teceddüt (yenilenme) anlamı ifade ettiği” şeklindeki görüşlerinin İbni Hişam ve İbni Malik’te haklı gerekçeleri var gibi gözüküyor. Zira ism-i faili hareke ve sükun bakımından fiil gibi değerlendirmektedirler. İsim cümlesinde yer alan ism-i fail, çoğunlukla sübut ve süreklilik anlamı ifade eder. Fiil cümlesinde yer alan ism-i fail ise hudûs ve yenilenme anlamı ifade eder. İsm-i fail, isim cümlesi bağlamında kullanılıp başında tekid lâmı (lâm-ı muzahlaka) bulunursa bu durum sübut manasını artırır. (Muhammed Rızk, Dr. Öğr. Üyesi, Hitit Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Arap Dili ve Belâgatı Anabilim Dalı, Kur’an-ı Kerim’de İsm-i Failin İfade Göstergesi (Manaya Delâleti, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Haziran/June 2020, 19/1: 405-426)

"Galip olanlar" kelimesinin  الْغَالِبُونَ  şeklinde çoğul gelmesi (ordu lâfzının) manasına binaendir. Eğer onun lafzına uygun olarak gelmiş olsaydı, "Elbette o, galip gelen" şeklinde tekil olması gerekirdi.

eş-Şeybanî dedi ki: Burada bu lafzın çoğul olarak gelmesi ayet sonu olmasından dolayıdır. (Kurtubî)