وَمَٓا اَمْرُنَٓا اِلَّا وَاحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ

Ayet, atıf harfi وَ ‘ la istînâfa matuftur. 

İsim cümlesidir. مَٓا  nefiy harfi olup olumsuzluk manasındadır. اَمْرُنَٓا  mübteda olup lafzen merfûdur. Mütekellim zamiri  نَٓا  muzâfun ileyh olarak mahallen mecrurdur. 

اِلَّا  hasr edatıdır. وَاحِدَةٌ  haber olup lafzen merfûdur. Aynı zamanda mahzuf mevsûfun sıfatıdır. Takdiri, أمرة واحدة (Tek bir iş)  şeklindedir.

وَمَٓا اَمْرُنَٓا اِلَّا وَاحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ

Ayet, atıf harfi  وَ  ile önceki ayete atfedilmiştir. Atıf sebebi hükümde ortaklıktır. Cümleler arasında manen ve lafzen mutabakat mevcuttur. 

Sübut ve istimrar ifade eden isim cümlesi, faide-i haber inkârî kelamdır.  مَٓا  nefy harfi ve اِلَّا  istisna harfiyle oluşan kasr, mübteda ve haber arasındadır.  اَمْرُنَٓا  maksûr/mevsuf,  وَاحِدَةٌ  maksûrun aleyh/sıfattır. Kasr-ı mevsûf ale’s-sıfattır. Ayet azamet zamirine isnadla tazim edilmiştir.

كَلَمْحٍ  car mecrur, mahzuf hale mütealliktir. Halin hazfi, îcâzı hazif sanatıdır.

بِالْبَصَرِ  car mecruru, لَمْحٍ ’e mütealliktir.

Veciz ifade kastına matuf  اَمْرُنَٓا  izafetinde, Allah Teâlâ’ya ait zamire muzâf olan  اَمْرُ , şan ve şeref kazanarak tazim edilmiştir.

Ayetteki teşbih, teşbih edatı zikredildiği için mürsel, vech-i şebeh hazf edildiği için mücmeldir.

İsim cümleleri sübut ifade eder. İsim cümlelerinin asıl kuruluş sebebi; müsnedin, müsnedün ileyh için sabit olduğunu ifade etmektir. İsim cümlesinin haberi müfred ya da isim cümlesi olursa, asıl konulduğu mana olan sübutu veya bazı karînelerle istimrarı (devamlılığı) ifade eder. İstimrar ifadesi daha çok medh ve zem durumlarında olur. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur'an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)

Yalnızca bir isim cümlesi bile devam ve sübut ifade ettiğinden, iki tekit hükmündeki kasr içeren bu ve benzeri cümleler çok muhkem/sağlam cümlelerdir.

كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ  [Gözleri açıp kapamak gibi] ibaresinde mürsel, mücmel teşbih vardır. (Safvetü't Tefasir) 

وَمَٓا اَمْرُنَٓا اِلَّا وَاحِدَةٌ  [Bizim buyruğumuz tektir]; yani gerçekleştirmesi süratli tek bir kelimedir. كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ [Gözü açıp kapamak kadar…] Bununla “Ol!” denilmesi kastedilmektedir; yani Allah bir şeyin olmasını istediğinde o şey beklemeksizin anında oluverir. (Keşşâf, Beyzâvî)

Bu bir tek kelime كن [ol!] kelimesidir. Ayeti şu şekilde anlamak da mümkündür: Bizim buyruğumuz bir anlık bakış gibi bir tek fiilden ibarettir. Bu fiil herhangi bir çaba ve yorgunluk olmaksızın eşyayı bir tek fiil ile bir anda var etmektir. Ayet metninde geçen  لَمْحٍ  kelimesi, aceleyle atılan bir göz bakışı ve atışı demektir. Buna göre  كَلَمْحٍ  ifadesi, hızlıca atılan bir bakış gibi demektir, Müfredat'da şunlar yazılıdır: ”Lemh, şimşek parlamak demektir." (Rûhu’l Beyân)

Bu ayet, Allah'ın ilminin var olan her şeyi kuşattığına, var olan şeylerin hikmetle yaratıldığına, irade ve kudretten kaynaklandığına işaret etmektedir. ‘’Bizim emrimiz, göz açıp kapayıncaya kadar etkisi olan tek bir kelimedir.’’ (Âşûr)