Mürselât Sûresi 4. Ayet

فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاًۙ  ...

Ard arda gönderilenlere, kasırga gibi esenlere, hakkıyla yayanlara, hakkıyla ayıranlara, özür ya da uyarı olmak üzere öğüt bırakanlara andolsun ki, uyarıldığınız (Kıyamet) mutlaka gerçekleşecektir.  (1 - 7. Ayetler Meali)
 
Sıra Kelime Anlamı Kökü
1 فَالْفَارِقَاتِ ve ayıranlara ف ر ق
2 فَرْقًا ayırdıkça ف ر ق
 

İlk üç âyette üzerlerine yemin edilerek muhatapların dikkatleri çekilen şeyler bazı tefsircilere göre rüzgâr, fırtına, bulut gibi tabiat olaylarıdır (bk. Zâriyât 51/1-4). Diğer tefsircilere göre ise daha sonraki üç âyette olduğu gibi bunlarla da Cebrâil, melekler, vahiy ve kitap kastedilmiştir.

Melekler vahyi getirirken rüzgârlar gibi esmişler, yeryüzünde Allah’ın dinini yaymışlar, getirdikleri vahiy sayesinde inkârcılık ve cehalet yüzünden ölü hale gelen ruhlar dirilmiş, hak ile bâtıl birbirinden ayrılmış, insanların tövbe edip arınmaları sağlanmıştır (Zemahşerî, IV, 202; bilgi için bk. Râzî, XXX, 264-268; İbn Âşûr, XXIX, 419-423; Ateş, X, 264-266).

 


Kaynak :  Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 5 Sayfa: 526
 

فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاًۙ


Cümle atıf harfi  فَ  ile önceki ayete matuftur.  فَرْقاً  amili ism-i fail olan  الْفَارِقَاتِ ‘nin mef’ûlu mutlakı olup fetha ile mansubdur. 

İsm-i failin fiil gibi amel şartları şunlardır: 

1. Harf-i tarifli (ال) olmalıdır.  2. Haber olmalıdır. 3. Sıfat olmalıdır.  4. Hal olmalıdır. 

5. Kendisinden önce nefy (olumsuzluk) edatı bulunmalıdır. 6. Kendisinden önce istifham (soru) edatı bulunmalıdır.

Şartlardan birinin bulunması amel etmesi için yeterlidir. Bu amel şartlarından birini taşıyan ism-i fail kendisinden sonra fail ve mef’ûl alabilir. Bu fail veya mef’ûl bazen ism-i failin muzâfun ileyhi konumunda da gelebilir. İsm-i fail tercüme edilirken umumiyetle muzari manası verir. Nadiren mazi manası da olabilir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi) 

الْفَارِقَاتِ  kelimesi sülâsî mücerred olan  فرق  fiilinin ism-i failidir. 

İsm-i fail; eylemi yapan ve gerçekleştiren demektir. Geçici olarak o sıfatı yüklenen isimdir. İsm-i fail; hem varlığa (zata), hem de onun sıfatına delalet eden kelimelerdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

 

فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاًۙ


Ayet, önceki ayetteki muksemun bihe  فَ  ile atfedilmiştir

الْفَارِقَاتِ , ism-i fail vezninde gelerek bu özelliğin hudûs ve yenilenmesine işaret etmiştir.

فَرْقاً , mef’ûlu mutlaktır.

الْفَارِقَاتِ - فَرْقاً  kelimeleri arasında cinas-ı iştikak ve reddü’l-acüz ale’s-sadr sanatları vardır.

فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفاًۙ- وَالنَّاشِرَاتِ نَشْراًۙ - فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاًۙ  (Şiddetle eserek savur­up atanlara, yaydıkça yayanlara, iyice ayıranlara..) ayetleri ile benzeri ayetlerde, daha ziyade açıklamak ve sözü desteklemek için mastar zikre­dilerek vurgu yapılmıştır. (Safvetü’t Tefâsir)

Mef’ûlü mutlaklı ifadelerde masdarlar, mecazî anlam ifade etmez. Masdar fiiliyle birlikte kullanıldığında mecaz olma ihtimali ortadan kalkar ve hakiki anlam devreye girer. (Doç.Dr. M. Akif Özdoğan, ARAP Dilinde Muhatabı İkna Etme Açısından Haberî Cümlede Tekîd Edatlarinin Rolü, Ksü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17 (2011))