Nâziât Sûresi 33. Ayet

مَتَاعاً لَكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْۜ  ...

Bunları sizin için ve hayvanlarınız için bir yarar kaynağı yaptı.
 
Sıra Kelime Anlamı Kökü
1 مَتَاعًا (bunlar) geçimidir م ت ع
2 لَكُمْ sizin için
3 وَلِأَنْعَامِكُمْ ve hayvanlarınız için ن ع م
 

Öldükten sonra dirilmeyi inkâr edenlerin dikkatleri, yeri ve göğü ile evrene çevrilerek, böylesine geniş ve kompleks olan, düzenli ve uyumlu işleyen varlıklar dünyasını yaratan kudretin insanları da öldükten sonra tekrar diriltebileceğine işaret edilmiştir. Başka bir âyette göklerin ve yerin yaratılmasının insanların yaratılmasından daha büyük bir olay olduğu açıkça ifade buyurulmuştur (Mü’min 40/57). Allah’ın gökleri direksiz yaratması (bk. Ra‘d 13/2), geceyi zifiri karanlık, gündüzü ise aydınlık kılması (Bakara 2/164; Nebe’ 78/10-11), yeryüzünü üzerinde yaşanacak bir şekilde yaratıp gerek insanların gerekse hayvanların beslenmesi için her türlü nimetlerle donatması O’nun sonsuz kudretini ve öldükten sonra insanları diriltebileceğini gösteren çok sayıdaki kanıtlardan bazılarıdır. 

 


Kaynak :  Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 5 Sayfa: 548-549
 

مَتَاعاً لَكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْۜ


مَتَاعاً  mahzuf fiilin mef’ûlu mutlakı olup fetha ile masubdur. Takdiri, متّعكم بذلك متاعا (Bununla sizi metalandırdı.) şeklindedir.  لَكُمْ  car mecruru  مَتَاعاً ‘a mütealliktir.

Mef’ûlu mutlak: Fiil ile aynı kökten gelen masdardır. Mef’ûlu mutlak harf-i cer almaz. Harf-i cer alırsa hal olur. Mef’ûlu mutlak cümle olmaz. Mef’ûlu mutlak üçe ayrılır:

1. Tekid (Kuvvetlendirmek) İçin: Fiilin manasını kuvvetlendirir. Masdar olur. Daima müfreddir. Fiilinden sonra gelir. Türkçeye “muhakkak, şüphesiz, gerçekten, çok, iyice, öyle ki” diye tercüme edilir.

2. Nev’ini (Çeşidini) Belirtmek İçin: Fiilin nasıl meydana geldiğini ve nev’ini bildirir. Nev’ini bildiren mef’ûlu mutlak umumiyetle sıfat veya izafet terkibi halinde gelir. Tesniye ve cemi de olabilir. Fiilinin önüne geçebilir. Türkçeye “gibi, şeklinde, aynen, tıpkı, tam” diye tercüme edilir.

3. Adedini (Sayısını) Belirtmek İçin: Failin yaptığı işin sayısını belirtir. Adedini belirten mef’ûlu mutlak  فَعْلَةً  vezninden gelen bina-ı (masdar-ı) merreden yapılır.

مَرَّةً  kelimesi de mef’ûlu mutlak olur. Fiilinin önüne geçebilir. Türkçeye “kere, defa” diye tercüme edilir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

لِاَنْعَامِكُمْ  atıf harfi  وَ ‘la makabline matuftur. Muttasıl zamir  كُمْ  muzâfun ileyh olarak mahallen mecrurdur.

 

مَتَاعاً لَكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْۜ


Fasılla gelen ayette îcâz-ı hazif sanatı vardır.  مَتَاعاً  , takdiri  متّعكم بذلك  (Sizi faydalandırdı..) olan mahzuf fiilin mef’ûlu mutlakıdır. Bu takdire göre cümle, müspet mazi fiil sıygasında faide-i haber ibtidaî kelamdır.

لَكُمْ  ve  لِاَنْعَامِكُمْۜ  car mecrurları masdar veznindeki  مَتَاعاً ‘a mütealliktir. لَكُمْ  car mecruru  مَتَاعاً ’a mütealliktir.  لِاَنْعَامِكُمْۜ  car mecruru  لَكُمْ ‘e matuftur.  

Ve bunu “siz ve hayvanlarınız için bir meta” geçimlik kılma yapmıştır; çünkü (tüm nimetlerin) bolca döşenmesinin menfaati insanlara ve hayvanlarına ulaşmaktadır. (Keşşâf)

لَكُمْ  ve  لِاَنْعَامِكُمْۜ  kelimelerindeki lam harfi lam-ı takviyedir. (Âşûr)