Şekera شكر:   شُكْرٌ şükür, nimeti tasavvur ederek onu göstermektir.

  Bir görüşe göre şükür sözcüğü perdesini kaldırıp ortaya çıkarma anlamındaki كَشْرٌ kelimesinin harflerinin yerleri değiştirilerek oluşturulmuştur ve unutmak, üzerini örtmek anlamlarındaki كُفْرٌ sözcüğünün de zıddıdır. Diğer bir görüşe göre ise suyla dolu pınar anlamına gelen عَيْنٌ شَكْرَى ifadesinden gelir. Bu itibarla ise şükür sözcüğü nimeti ihsan edenin zikriyle dolma anlamındadır.

 Şükür üç kısımdır: 1- Kalbin şükrü; nimeti tasavvur etmesidir. 2- Dilin şükrü; nimeti ihsan edeni senâ etmesidir. 3- Diğer organların şükrü; hak ettiği oranda nimetin karşılığını vermedir.

  Yüce Allah'ın شَكُورٌ şeklinde vasfedilmesinden maksad kullarına ihsanda bulunması ve yaptıkları ibadetlere karşılığını vermesidir.

  Son olarak memesi dolu olan deveye de ناقَةٌ شَكِرَةٌ denir. (Müfredat)

  Kuran’ı Kerim’de türevleriyle beraber 75 kere geçmiştir. (Mu'cemu-l Mufehres)

  Türkçede kullanılan şekilleri şükür, Şâkir, şükran, teşekkür, müteşekkir, Şükrü ve meşkurdur. (Kuranı Anlayarak Okuma Rehberi) 

ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

ثُمَّ  tertip ve terahi ifade eden atıf harfidir. ثُمَّ  edatı mertebe açısından terahi manasınadır. Yani; aralıklarla, zaman içinde serpiştirilerek peyderpey olabilecek durumları bildirmektedir.

Fiil cümlesidir. عَفَوْنَا  sükun üzere mebni mazi fiildir. Mütekellim zamir  نَا  fail olarak mahallen merfûdur.  عَنْكُمْ  car mecruru  عَفَوْنَا  fiiline mütealliktir.

مِنْ بَعْدِ  car mecruru  عَفَوْنَا  fiiline mütealliktir. İşaret ismi  ذٰلِكَ  muzâfun ileyh olarak mahallen mecrurdur. ل  harfi buud, yani uzaklık bildiren harf,  ك  ise muhatap zamiridir.

İsim cümlesidir.  لَعَلَّ  terecci harfidir. Vukuu mümkün durumlarda kullanılır. İsim cümlesinin önüne gelir. إنّ  gibi ismini nasb haberini ref eder. Tereccî, husûlü arzu edilen ve sevilen, imkân dahilinde olan bir şeyin istenmesidir. 

كُمْ  muttasıl zamir,  لَعَلَّ  ‘nin ismi olarak mahallen mansubdur. تَشْكُرُونَ  cümlesi,  لَعَلَّ ’nin haberi olarak mahallen merfûdur.

تَشْكُرُونَ  fiili  نَ ‘un sübutuyla merfû muzari fiildir. Zamir olan çoğul و ‘ı fail olarak mahallen merfûdur.

Ayet اتخذتم cümlesine ثُمَّ ile atfedilmiştir. Müsbet fiil cümlesi faide-i haber ibtidaî kelamdır.

عَفَوْنَا fiili azamet zamirine isnad edilmiştir. Allah Teâlâ Kur'an'da ne zaman kendisinden azamet zamiriyle bahsetse hemen öncesinde veya sonrasında vahdaniyetinin bilinmesi için kendisine ait tekil bir zamir gelir. (Samerrâî, Ala Tarîqi't Tefsîri'l Beyânî, C. 2 ).

مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ , yani bu büyük hatayı işlemenizden, buzağıyı ilah edinmenizden sonra tövbe ettiğinizde, (şükredesiniz diye) yani af nimetine karşılık şükretmenizi isteyerek, (sizi affetmiştik.) (Keşşâf)

ذٰلِكَ ile müşârun ileyh en kâmil şekilde ayırt edilir. Dil alimleri sadece mühim bir haber vermek istedikleri zaman müşârun ileyhi bu işaret ismiyle kamil olarak temyiz ederler. Çünkü bu şekilde işaret ederek verdikleri haber başka hiçbir kelamla bu kadar açık bir şekilde ortaya konmaz. (Muhammed Ebu Musa, Hâ-Mîm Sureleri Belâğî Tefsiri 5, Duhan/57, S. 190) Bu ayetteki ذٰلِكَ kelimesi Allah’ın ahdini bozmalarına işaret etmektedir.

لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ cümlesi fasılla gelmiştir. Gayrı talebî inşaî isnaddır. Fasıl sebebi şibhi kemali ittsaldir. Ta’lil cümlesidir. Ta’lil cümleleri anlamı kuvvetlendirmek için yapılan ıtnâb sanatıdır.

‘Umulur ki’ anlamında olan لَعَلَّ , Allah Teâlâ’ya isnat edildiğinde ...olsun diye, ...olması için şeklinde tercüme edilir. Dolayısıyla cümle vaz edildiği inşa formundan çıktığı için, mecaz-ı mürsel mürekkeptir.

لَعَلَّ ’nin haberinin muzari fiil olarak gelmesi hükmü takviye ve teceddüd ifade eder. Muzari fiil muhatabın muhayyilesini harekete geçirerek olayı daha iyi anlamasını sağlar.

لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ kavli şükretmenizin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusundaki ihtimale îmadır. Lamı ta’lil yerine reca harfi  لَعَلَّ  nin zikredilmesi belagâtın eşsiz güzelliğindendir. لَعَلَّ  kavli şükretmenizin sizden ümit edilmesini ifade eder. Lamul talil yerine لَعَلَّ nin tercih edilip لٍ manasında yorumlanması لَعَلَّ  nin recaya delalet eden bu hususiyetinin daha önce kelamullahta  يا أيُّه النَّاسُ اعبدوا رَبَّكُْمْ kavlinden لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ kavline kadar geçmiş olduğunu ifade içindir. Şükür manası da ألْحَمْدُ لِللَّهِ رَبِّ الْعَلَمِينَ kavlinde  geçmişti. (İbni Aşur)

كُمْ ‘lerde tam cinas ve reddü’l-acüz ale’s-sadr sanatları vardır.