Bakara Sûresi 56. Ayet
ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ 
‘Sonra sizi, öldükten sonra tekrar dirilttik’ cümlesinde onların gerçekten öldüğünü vurgulamak ve baygınlıktan veya uykudan sonra diriltilmiş olmaları vehmini ortadan kaldırmak için ‘min ba’di mevtikum’ (öldükten sonra) kaydı gelmiştir.
Önceki ayette gelen saika fiilinin mecazi manada kullanıldığını düşünebiliriz. Mesela yorgunluktan öldüm, deriz. Burada felç gibi hareket edememe, hareketsiz hale gelme gibi bir durum söz konusu olabilir.
ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ
ثُمَّ tertip ve terahi ifade eden atıf harfidir. ثُمَّ edatı mertebe açısından terahi manasınadır. Yani; aralıklarla, zaman içinde serpiştirilerek peyderpey olabilecek durumları bildirmektedir.
Fiil cümlesidir. بَعَثْنَا sükun üzere mebni mazi fiildir. Mütekellim zamiri نَا fail olarak mahallen merfûdur. Muttasıl zamir كُمْ mef'ûlun bih olarak mahallen mansubdur.
مِنْ بَعْدِ car mecruru بَعَثْنَا fiiline mütealliktir. مَوْتِكُمْ muzâfun ileyh olup kesra ile mecrurdur. Muttasıl zamir كُمْ muzâfun ileyh olarak mahallen mecrurdur.
لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
لَعَلَّ terecci harfidir. Vukuu mümkün durumlarda kullanılır. İsim cümlesinin önüne gelir. إنّ gibi ismini nasb, haberini ref eder. Tereccî, husûlü arzu edilen ve sevilen, imkân dahilinde olan bir şeyin istenmesidir.
كُمْ muttasıl zamiri لَعَلَّ ’nin ismi olarak mahallen mansubdur. تَشْكُرُونَ cümlesi, لَعَلَّ ’nin haberi olarak mahallen merfûdur.
تَشْكُرُونَ fiili نَ ‘un sübutuyla merfû muzari fiildir. Zamir olan çoğul و ‘ı fail olarak mahallen merfûdur.
ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ
Ayet, öncesine atıf harfi ثُمَّ ile atfedilmiştir.
ثُمَّ ; birbirine bağladığı manalar arasında kısa da olsa bir süre olduğunu ifade eder. Bu atıf harfi, terâhî ifade eder, sıralama bildirir. Terahi; sözlükte sonra olmak ve gecikmek anlamındadır.
Ayetin ilk cümlesi müsbet fiil sıygasında faide-i haber ibtidaî kelamdır.
ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُم [Sonra sizi, öldükten sonra tekrar dirilttik.] cümlesinde, onların gerçekten öldüğünü vurgulamak , baygınlıktan veya uykudan sonra diriltmiş olmaları vehmini ortadan kaldırmak için ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ [sizi dirilttik] fiilinden sonra مِنْ بَعْدِ مَوْتِكمْ [öldükten sonra] kaydı getirilmiştir. (Safvetü't Tefâsir).
لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
Ayetin son cümlesi ta’liliyye olarak fasılla gelmiştir. Gayrı talebî inşa cümlesidir. Fasıl sebebi şibh-i kemâl-i ittisâldir. Ta’lil cümlesidir. Ta’lil cümleleri anlamı kuvvetlendirmek için yapılan ıtnâb sanatıdır.
لَعَلَّ ’nin haberinin muzari fiil olarak gelmesi hükmü takviye, hudûs ve teceddüd ifade etmektedir. Ayrıca muzari fiil olayı zihinde canlandırmayı sağlayarak muhatabı etkiler.
Umulur ki anlamında olan bu harf, Allah Teâlâ’ya isnad edildiğinde ...olsun diye, ...olması için şeklinde tercüme edilir. Dolayısıyla cümle vaz edildiği inşa formundan çıktığı için mecaz-ı mürsel mürekkeptir.
