Şuarâ Sûresi 138. Ayet
وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّب۪ينَۚ 
| Sıra | Kelime | Anlamı | Kökü |
|---|---|---|---|
| 1 | وَمَا | ve değiliz |
|
| 2 | نَحْنُ | biz |
|
| 3 | بِمُعَذَّبِينَ | azaba uğratılacak |
|
Müşrikler Hûd aleyhisselâmın uyarılarına kulak vermediler; öğüt vermesiyle vermemesi arasında bir fark bulunmadığını kendisine ifade ettiler. Müfessirler 137. âyette “yol” anlamında tercüme ettiğimiz huluk kelimesindeki kıraat farkını da dikkate alarak âyetten kastedilenin ne olduğu hakkında farklı yorumlarda bulunmuşlardır: a) Şu yaptıklarımız veya sahip olduğumuz din, ilk atalarımızdan beri sürüp gelen bir gelenektir, bundan dolayı herhangi bir ceza görmeyiz. Sen bizi atalarımızın tapmış olduğu tanrılardan uzaklaştırmak istiyorsun, bunu kabul etmeyiz. b) Senin iddia ettiğin peygamberlik, getirdiğin şu din ve “İnsanlar öldükten sonra yeniden diriltilecek” şeklindeki iddian, geçmişlerin yalan ve uydurmalarıdır. c) Bizim hayatımız öncekilerin hayatı gibidir, yaşarız, ölürüz. Öncekiler nasıl öldüler bir daha dirilmedilerse biz de yaşayıp öleceğiz, bir daha dirilmeyeceğiz (krş. Taberî, XIX, 97-98; İbn Âşûr, XIX, 172-174; Âd kavmi hakkında bilgi için bk. A‘râf 7/65; Hûd 11/50).
وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّب۪ينَۚ
Ayet atıf harfi وَ ‘la ta’liliyye cümlesine matuftur.
مَا cinsi nefyeden olumsuzluk harfi olup لَيْسَ gibi amel eder. İsmini ref haberini nasb eder. نَحْنُ munfasıl zamir, مَا ‘nın ismi olarak mahallen merfûdur. بِ harfi zaiddir.
بِمُعَذَّب۪ينَ kelimesi lafzen mecrur, مَا ‘nın haberi olarak mahallen mansub olup nasb alameti ي ‘dir. Cemi müzekker salim kelimeler harfle îrablanır.
بِمُعَذَّب۪ينَ kelimesi; sülâsî mücerrede bir harf ilave edilerek mezid yapılan tef’ıl babının ism-i mef’ûlüdür.وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّب۪ينَۚ
Ayet, atıf harfiyle önceki ayete atfedilmiştir. Atıf sebebi hükümde ortaklıktır. Sübut ifade eden isim cümlesinde nefy harfi مَا , nakıs fiil ليس gibi amel etmiştir.
Haberi olan بِمُعَذَّب۪ينَ ’ye dahil olan بِ harfi zaiddir. Cümle faide-i haber inkârî kelamdır.
İsim cümleleri sübut ifade eder. İsim cümlelerinin asıl kuruluş sebebi; müsnedin, müsnedün ileyh için sabit olduğunu ifade etmektir. İsim cümlesinin haberi müfred ya da isim cümlesi olursa asıl konulduğu mana olan sübutu veya bazı karinelerle istimrarı (devamlılığı) ifade eder. İstimrar ifadesi daha çok medh ve zem durumlarında olur. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur’an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)
