وَاَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَۙ

أَنَّ  ve masdar-ı müevvel atıf harfi وَ ‘la ilk masdar-ı müevvele matuftur.

أَنَّ  masdar harfidir. İsim cümlesine dahil olur. İsmini nasb haberini ref yapar, cümleye masdar anlamı verir.  هُمْ  muttasıl zamiri  اَنَّ ’nin ismi olarak mahallen mansubdur.  

يَقُولُونَ  fiili  اَنَّ ’nin haberi olarak mahallen merfûdur. 

يَقُولُون  fiili  نَ ‘un sübutuyla merfû muzari fiildir. Zamir olan çoğul و ‘ı fail olarak mahallen merfûdur. Müşterek ism-i mevsûl  مَا  mef’ûlun bih olarak mahallen mansubdur. İsm-i mevsûlun sılası  لَا يَفْعَلُونَ ‘dir. Îrabdan mahalli yoktur. 

لَا  nefy harfi olup olumsuzluk manasındadır. 

وَاَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَۙ

Masdar ve tekid harfi  اَنَّ  ve akabindeki  هُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ  cümlesi, masdar tevilindedir. Masdar-ı müevvel, önceki ayetteki masdar-ı müevvele matuftur. Atıf sebebi hükümde ortaklıktır.

Sübut ifade eden isim cümlesi, faide-i haber inkârî kelamdır. 

اَنَّ ’nin haberi olan  يَقُولُونَ  cümlesinin muzari fiil sıygasında faide-i haber ibtidaî kelam formunda gelmesi, hükmü takviye ve teceddüt (yenilenme, zaman zaman tekrarlanma) ifade eder. 

Muzari fiil tecessüm özelliği sayesinde muhatabın muhayyilesini harekete geçirerek olayı daha iyi anlamasını sağlar.

Muzari fiilin geldiği hallerde çoğunlukla bu gaye mevcuttur. Muzari fiilin kullanımıyla sahne muhatabın gözünde sanki o anda canlanır. Bu da insanı etkiler. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur'an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)