Bu âyetlerin zâhirinden anlaşıldığı üzere Hz. İbrâhim’in kavmi ay, güneş ve yıldızlara veya bunların yerdeki sembolü olan putlara tapıyorlardı. Bu toplumun gökyüzündeki en büyük tanrıları güneş, yeryüzündeki en büyük tanrıları ise onun temsilcisi olan Baal adındaki put idi. Onlara göre insanların hayatını putlar yönetiyordu, yaratma ve yok etme işini de zaman yapıyordu (İbn Âşûr, XIX, 141). İşte Hz. İbrâhim, kavminin Allah’ı bırakıp da tapmış oldukları bütün tanrıların uydurma, onlara tapanların da yanlış yolda olduklarına işaret etmiş, bundan sonra da gerçek ve tapılmaya lâyık olan tanrının yaratan, hidayete erdiren, yediren, içiren, şifa veren, öldüren, hayat veren ve kıyamet gününde günahları bağışlayan Allah Teâlâ olduğuna dikkat çekmiştir.

  Merada مرض:   مَرَضٌ insana mahsus itidalin dışına çıkmaktır. Bu da iki çeşittir: Birincisi bedenle ilgili olan cismani marazdır. İkincisi cahillik, nifak, cimrilik, korkaklık, iki yüzlülük ve diğer ahlaki rezilliklerdir. Bunların maraza benzetilmesiyle ilgili üç görüş ileri sürülmüştür: ya bedenin kamil bir biçimde tasarrufta bulunmasına engel olan hastalık gibi faziletlere erişmeye/idrake engel olmalarıdır, ya ahiret hayatını elde etmeye engel olmasıdır, ya da hasta bedenin zararlı şeylere meyletmesi gibi bunlardan dolayı nefsin kötü inançlara meyletmesidir.

  Tef'il babındaki تَمْرِيضٌ formu hastaya bakmak ve hastanın bakımıyla meşgul olmaktır. Hakikatte ise hastadan hastalığı izale etmektir. (Müfredat)

  Kuran’ı Kerim’de türevleriyle 24 ayette geçmiştir. (Mucemul Müfehres) Türkçede kullanılan şekilleri maraz ve emrâzdır. (Kuranı Anlayarak Okuma Rehberi) 

وَاِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْف۪ينِۖ

وَ  atıf harfidir. Matuf ve matufun aleyhin hükümde ortak olduğunu belirtir. İkisi arasında tertip (sıra) olduğunu göstermez. Vav ile yapılan atıfta matuf ve matufun aleyh yer değiştirebilir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

اِذَا  şart manası taşıyan, cezmetmeyen zaman zarfıdır. Cümleye muzâf olur. Vuku  bulma ihtimali kuvvetli veya kesin olan durumlar için gelir.

اِذَا  şart manalı ,cümleye muzâf olan,cezmetmeyen zaman zarfıdır. Vuku bulma ihtimali kuvvetli veya kesin olan durumlar için gelir.

(إِذَا): Cümleye muzâf olan zarflardandır. Kendisinden sonra gelen muzâfun ileyh cümlesi aynı zamanda şart cümlesidir. 

(إِذَا)’dan sonraki şart cümlesinin, fiili, mazi veya muzari manalı olur. Cevabı ise umumiyetle muzari olur, mazi de olsa muzari manası verilir: 

a)  (إِذَا)  fiil cümlesinden önce gelirse, zarf (zaman ismi); isim cümlesinden önce gelirse (mufâcee=sürpriz) harfi olur.

b)  (إِذَا)’nın cevap cümlesi, iki muzâri fiili cezm edenlerin cevap cümleleri gibi mâzi, muzari, emir, istikbal, isim cümlesi... şeklinde gelir. Cevabın başına (ف)2nın gelip gelmeme durumu, iki muzari fiili cezm edenlerle aynıdır.

c)  Sükûn üzere mebnîdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)  

مَرِضْتُ  ile başlayan fiil cümlesi muzâfun ileyh olarak mahallen mecrurdur. مَرِضْتُ  sükun üzere mebni mazi fiildir. Muttasıl zamir  تُ  fail olarak mahallen merfûdur. 

فَ  şartın cevabının başına gelen rabıta harfidir.

Munfasıl zamir  هُوَ  mübteda olarak mahallen merfûdur.  يَشْف۪ينِ  mübtedanın haberi olarak mahallen merfûdur. 

يَشْف۪ينِ  fiili  ى  üzere mukadder damme ile merfû muzari fiildir. Sonundaki  نِ  vikayedir. Esre ise mahzuf mütekellim zamirinden ivazdır. Hazf edilen  يَ  ise mef‘ûlun bih olarak mahallen mansubdur.

Burada  ي  harfinin mahzuf olduğuna işaret etmek için fiilin sonunda bulunan  نِ  harfinin harekesi esre gelmiştir. 

وَاِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْف۪ينِۖ

Önceki ayetteki sıla cümlesine matuf olan bu ayet, şart üslubunda gelmiştir. Atıf sebebi hükümde ortaklıktır. Ayetin haber manalı olması, atfı mümkün kılmıştır. 

Şart manası taşıyan zaman zarfı  اِذَا ’nın muzâf olduğu  مَرِضْتُ  şart cümlesi, müspet mazi fiil sıygasında faide-i haber ibtidaî kelamdır.

Nahivcilere göre şart fiili olarak kullanılan mazi fiil gelecek zaman ifade eder. (Fâdıl Sâlih Samerrâî, Beyânî Tefsîr Yolu, c. 2, s. 88)

فَ  karinesiyle gelen cevap olan  فَهُوَ يَشْف۪ينِ  cümlesi, mübteda ve haberden müteşekkil sübut ve istimrar ifade eden isim cümlesi, faide-i haber ibtidaî kelamdır.

Cümlede müsnedin muzari fiil olarak gelmesi hükmü takviye, hudûs, teceddüt ve medh makamı olduğu için istimrar ifade eder. Muzari fiil tecessüm özelliği sayesinde muhatabın muhayyilesini harekete geçirerek olayı daha iyi anlamasını sağlar.

Muzari fiilin geldiği hallerde çoğunlukla bu gaye mevcuttur. Muzari fiilin kullanımıyla sahne muhatabın gözünde sanki o anda canlanır. Bu da insanı etkiler. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur'an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)

Şart ve cevap cümlelerinden müteşekkil terkip, şart üslubunda faide-i haber ibtidaî kelamdır.

Haber cümlesi yerine şart üslubunun tercih edilmesi, şart üslubunun daha beliğ ve etkili olmasındandır.   

يَشْف۪ينِ  fiilinin sonundaki esre, fasılaya riayet sadedinde hazfedilen mütekellim zamirinden ivazdır.

مَرِضْتُ - يَشْف۪ينِ  kelimeleri arasında tıbâk-ı îcab ve mürâât-ı nazîr sanatları vardır. 

Ayrıca  مَرِضْتُ  cümlesiyle,  فَهُوَ يَشْف۪ينِۖ  cümlesi arasında mukabele sanatı vardır.

وَاِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْف۪ينِ  (Hastalandığımda o bana şifa verir) cümlesinde edebe uyulmuştur. Zira İbrahim (as), Allah'a karşı edepli davranarak  وَاِذَا أمرضنى (Allah beni hasta yaptığı zaman) dememiş, hastalığı kendine isnat etmiştir. Zira her ne kadar, hastalık ve şifa Allah'tan da olsa edepli dav­ranmış olmak için Allah'a kötülük nispet edilmez. (Safvetü’t Tefasir) 

“O beni hasta etti” demek yerine “hastalandım” demiştir; zira hastalıkların çoğu insanın yeme, içme vb. şeylerdeki aşırılıklarından kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı da hekimler şöyle derler: Ölülerin çoğuna “Ecelinizin sebebi nedir?” diye sorulsaydı, hazımsızlık derlerdi. (Keşşâf)

Bu ayet Kur'an'da geçen 6 şifa ayetinden biridir. 

Bu sıfat, yedirme ve içirme sıfatının devamı olarak zikredilmiş, çünkü sağlık ile hastalık, genellikle yemek ve içmekle bağlantılıdır.

Hz. İbrahim'in hasta olmayı kendi nefsine, şifayı ise Allah'a isnad etmesi, güzel edebi gözetmek içindir. Nitekim Hızır (as) da: “Ben onu kusurlu yapmak istedim” ve “Rabbin istedi ki o iki çocuk en güçlü çağlarına erişsin.” demişti. (Ebüssuûd)