اَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ
Sıra | Kelime | Anlamı | Kökü |
---|---|---|---|
1 | أَنْتُمْ | siz |
|
2 | عَنْهُ | ondan |
|
3 | مُعْرِضُونَ | yüz çeviriyorsunuz |
|
“Önemli bilgi”nin ne olduğu konusunda başlıca üç farklı yorum ileri sürülmüştür: a) Allah’ın birliğine ve Hz. Muhammed’in Allah tarafından görevlendirilmiş bir uyarıcı, bir elçisi olduğuna dair bilgiler; b) Bir önceki bölümde (49-64. âyetler) özetlenen âhiretle ilgili haberler, bilgiler; c) İnsanlara uyarıcı ve aydınlatıcı haberler, bilgiler aktaran Kur’an (Râzî, XXVI, 225). Bunların hepsinin kastedilmiş olması da mümkündür. Âyette bu bilgilerin “önemli bilgi” olarak nitelenmesi, muhatabı, anılan konularla ilgili bilgileri ciddiye almaya, bunların önemini kavramaya teşvik gayesi taşımaktadır. Zira bu bilgilerin kabul veya reddedilmesi, insanoğlunun yalnız dünyasının değil, âhiret hayatının da yönünü ve mahiyetini belirleyecektir. Bu bakımdan “Siz ise ona sırt çeviriyorsunuz” ifadesi, müşriklerin ve “önemli bilgi” karşısında onlar gibi ciddiyetsiz, düşüncesiz ve sorumsuz tavırlar sergileyenlerin tutumlarının ne kadar yanlış ve tehlikeli olduğuna dikkat çeken bir eleştiridir.
Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa: 590
اَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ
اَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ cümlesi نَبَؤٌا ‘nun ikinci sıfatı olarak mahallen merfûdur.
Munfasıl zamir اَنْتُمْ mübteda olarak mahallen merfûdur. عَنْهُ car mecruru مُعْرِضُونَ ‘ye mütealliktir. مُعْرِضُونَ mübtedanın haberi olup ref alameti و 'dır. Cemi müzekker salim kelimeler harfle îrablanırlar.
مُعْرِضُونَ kelimesi; sülâsî mücerrede bir harf ilave edilerek mezid yapılan if’al babının ism-i failidir.
İsm-i fail; eylemi yapan ve gerçekleştiren demektir. Geçici olarak o sıfatı yüklenen isimdir. İsm-i fail; hem varlığa (zata) hem de onun sıfatına delalet eden kelimelerdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)
اَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ
Cümle نَبَؤٌا için ikinci sıfatıdır. Sübut ve istimrar ifade eden isim cümlesi, faide-i haber ibtidaî kelamdır.
Cümlede takdim-tehir sanatı vardır. Car mecrur عَنْهُ , ihtimam için, amili olan مُعْرِضُونَ ’ye takdim edilmiştir.
Müsned olan مُعْرِضُونَ , ism-i fail vezninde gelerek durumun devam ve sübutuna işaret etmiştir.
Sıfat, mevsûfunun sahip olduğu bir özelliğe işaret etmek için yapılan tetmim ıtnâbı sanatıdır.
İsim cümleleri, mübteda ve haberden oluşur. Zaman ifade etmez. Asıl kuruluş sebebi; müsnedin, müsnedün ileyh için sabit olduğunu ifade etmektir. İsim cümlesinin haberi müfred ya da isim cümlesi olursa, asıl konulduğu mana olan sübutu (sabit olması) veya bazı karînelerle istimrarı (devamlılığı) ifade eder. İstimrar ifadesi daha çok medh ve zem durumlarında olur. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur'an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)
“Siz ise ondan yüz çeviriyorsunuz.” Beyanı bütün bunlar hakkında tefekkür etmeye ve istidlalde bulunmaya bir teşvik olup, taklidden men etmektir.Çünkü bunlar çok yüce esaslardır. İnsan bunlar hakkında gerçek üzere olması halinde, en büyük saadet kapılarını elde etmiş olur. Yine insan eğer bu hususlarda bâtıl (yanlış) üzere olursa, şekavet kapılarının en büyüğüne düşmüş olur. Dolayısıyla bu konular büyük ve önemli haberlerdir ve yüce esaslardır. Akıl, sarih olarak insanın bu hususta tam bir ihtiyat içinde olmasını, vurdumduymaz ve aldırış etmez bir kimse olmamasını gerektirir. (Fahreddin er-Râzî)