كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ
Kur’an, Lût kavmini ahlâksızlığa boğulmuş, özellikle cinsel sapıklıklarıyla tanınmış ve bu yüzden ağır bir cezaya çarptırılmış toplum örneği olarak muhtelif vesilelerle zikreder (bilgi için bk. A‘râf 7/80-84; Hûd 11/77-83; Hicr 15/57-77).
Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 5 Sayfa: 191
كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ
Fiil cümlesidir. كَذَّبَتْ fetha üzere mebni mazi fiildir. تْ te’nis alametidir. قَوْمُ fail olup lafzen merfûdur. لُوطٍ muzâfun ileyh olup kesra ile mecrurdur. بِالنُّذُرِ car mecruru كَذَّبَتْ fiiline mütealliktir.
كَذَّبَتْ sülâsî mücerrede bir harf ilave edilerek mezid yapılan fiillerdendir. Fiil tef’il babındandır. Sülâsîsi كذب ’dir.
Bu bab fiile çokluk (fiilin, failin veya mef‘ûlun çokluğu), bir tarafa yönelme, mef'ûlü herhangi bir vasfa nispet etmek, gidermek, bir terkibi kısaltmak, eylemin belli bir zaman diliminde meydana gelmesi, özneyi fiilin türediği şeye benzetmek, sayruret, isimden fiil türetmek, hazır olmak, bir şeyin aralıklarla tekrarlanması manalarını katar.
كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ
Ayet istînâfiyye olarak fasılla gelmiştir. Müspet mazi fiil sıygasında faide-i haber ibtidaî kelamdır.
Mazi fiil sebata, temekkün ve istikrara işaret eder. (Hâlidî, Vakafât, s. 107)
كَذَّبَتْ fiilinin faili قَوْمُ لُوطٍ , veciz ifade kastına matuf olarak izafetle marife olmuştur. بِالنُّذُرِ car mecruru كَذَّبَتْ fiiline mütealliktir.
كَذَّبَتْ fiilinin, تفعيل babında gelmesi anlama, failin ve ve fiilin çokluğu manası katmıştır.