وَقَاسَمَـهُمَٓا اِنّ۪ي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِح۪ينَۙ
Vesvese “aynı şeyleri tekrar tekrar fısıldama” anlamına gelir ve daha çok ayartıcı, tahrik edici sözler veya psikolojik telkinler, yönlendirmeler için kullanılır. Burada İblîs’in, “Rabbiniz size bu ağacı sırf melek olursunuz veya ebedî yaşayanlardan olursunuz diye yasakladı” diyerek Âdem ve Havvâ’yı ayartması, onları günah işlemeye teşvik etmesi hakkında kullanılmıştır (Taberî, VIII, 140; Râzî, XIV, 45; İbn Âşûr, VIII/2, s. 56-57).Kuran Yolu Tefsiri
وَقَاسَمَـهُمَٓا اِنّ۪ي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِح۪ينَۙ
Fiil cümlesidir. وَ atıf harfidir. قَاسَمَـهُمَٓا fetha üzere mebni mazi fiildir. Faili müstetir olup takdiri هُو ’dir.
Muttasıl zamir هُمَٓا mef’ûlun bih olarak mahallen mansubtur.
Kasemin cevabı اِنّ۪ي لَكُمَا’dır. اِنَّ tekid harfidir. İsim cümlesinin önüne gelir, ismini nasb haberini ref eder.
Muttasıl zamir olan ي harfi اِنَّ ’nin ismi olarak mahallen mansubtur. لَكُمَا car mecruru النَّاصِح۪ينَ’ye müteallıktır.
لَ harfi اِنَّ ’nin haberinin başına gelen lam-ı muzahlakadır. مِنَ النَّاصِح۪ينَ car mecruru اِنَّ ’nin mahzuf haberine müteallıktır.
النَّاصِح۪ينَ’nin cer alameti ى harfidir. Çünkü cemi müzekker salimler harfle îrablanırlar.
النَّاصِح۪ينَ kelimesi sülâsî mücerred olan نصح fiilinin ism-i failidir.
İsm-i fail: Eylemi yapan ve gerçekleştiren demektir. Geçici olarak o sıfatı yüklenen isimdir. İsm-i fail; hem varlığa (zata) hem de onun sıfatına delalet eden kelimelerdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)
قَاسَمَـهُمَٓا fiili, sülâsî mücerrede bir harf ilave edilerek mezid yapılan fiillerdendir. Mufâale babındandır. Sülâsîsi قسم ’dur.
Mufâale babı fiile, müşareket (ortaklık), bir işi peşpeşe yapmak, teksir (çokluk, bir işi çok yapmak) gibi anlamlar katar.
وَقَاسَمَـهُمَٓا اِنّ۪ي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِح۪ينَۙ
Ayet, önceki ayetteki وَقَالَ مَا نَهٰيكُمَا cümlesine matuftur. Cümle kasem üslubunda gayrı talebî inşâî isnaddır.
Kasemin cevabı اِنّ۪ ile tekid edilmiş sübut ifade eden isim cümlesidir. Faide-i haber inkârî kelamdır. Cümlede îcâz-ı hazif sanatı vardır. Kasem için rabıta harfinin dahil olduğu اِنّ۪ ,لَمِنَ النَّاصِح۪ينَۙ ’nin mahzuf haberine müteallıktır.
Ayette yemin, اِنّ۪, lam-ı muzahlaka ve isim cümlesi şeklinde çok sayıda tekid vardır.
Bir görüşe göre Âdem ile Havva, İblis’e öğütlerini kabul edeceklerine dair yemin ettiler.
Bir diğer kavle göre ise Âdem ile Havva, İblis’e, “Sen gerçekten öğüt verenlerden olduğuna yemin eder misin?” dediler ve İblis de onlara yemin etti. (Ebüssuûd)
Cenab-ı Hakk’ın, “Birbiri ile Allah adına yeminleşerek dediler ki: İfadenin takdiri şöyledir: Şeytan onlara, ‘İyiliğinizi isteyenlerden olduğuma dair size yemin ediyorum.’ demiş, Âdem ile Havva da ona, ‘Sen bizim iyiliğimizi isteyenlerden olduğuna dair Allah adına yemin mi ediyorsun?’ demişlerdir. Böylece bu, onlar arasında sanki karşılıklı olarak yapılmış bir yemin yerine geçmiştir.” (Fahreddin er-Râzî)