Şuarâ Sûresi 165. Ayet

اَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَم۪ينَۙ  ...

“Rabbinizin, sizin için yarattığı eşlerinizi bırakıyor da insanlar arasından erkeklere mi yanaşıyorsunuz? Siz gerçekten haddi aşan bir topluluksunuz.”  (165 - 166. Ayetler Meali)
 
Sıra Kelime Anlamı Kökü
1 أَتَأْتُونَ -mi gidiyorsunuz? ا ت ي
2 الذُّكْرَانَ erkeklere ذ ك ر
3 مِنَ içinde
4 الْعَالَمِينَ alemlerin ع ل م
 
Lût aleyhisselâm, Hz. İbrâhim’in kardeşi Haran’ın oğludur. İbrâhim aleyhisselâm ile birlikte Irak’tan ayrılıp Filistin’e gitmiş, daha sonra da Ölüdeniz (Lût gölü) kıyısında yaşayan inkârcılık ve sapık ilişkiler (homoseksüellik) içinde bulunan Sodom ve Gomore halkını ıslah etmekle görevlendirilmiş bir peygamberdir (bk. A‘râf 7/80).
 

اَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَم۪ينَۙ

 

Hemze istifhâm harfidir.  تَأْتُونَ  fiili  نَ ‘un sübutuyla merfû muzari fiildir. Zamir olan çoğul  و  ‘ı fail olarak mahallen merfûdur. 

الذُّكْرَانَ  mef’ûlun bih olup gayri munsariftir. Sonundaki elif ve nun ziyadedir.

Gayri munsarif isimler: Kesra (esre) ve tenvini alamayan isimlerdir. Gayri munsarif isimler esre yerine fetha alırlar. Yani bu isimler ref halinde damme, nasb halinde fetha, cer halinde yine fetha alırlar.

Gayri munsarif “memnu’un mine’s-sarf (اَلْمَمْنُوعُ مِنَ الصَّرفِ)” da denir.

Arapçada kullanılmakla birlikte Arapça kökenli olmayan alem (özel) isimler (yer, ülke, kişi adları vb. gibi isimler) de gayri munsariftir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi) 

مِنَ الْعَالَم۪ينَ  car mecruru  الذُّكْرَانَ ‘nin mahzuf haline müteallik olup cer alameti  ي ‘dir. Cemi müzekker salim kelimeler harfle îrablanır.
 

اَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَم۪ينَۙ

 

Ayet, beyânî istînâf olarak fasılla gelmiştir. Fasıl sebebi şibh-i kemâl-i ittisâldir. 

İstifham üslubunda talebî inşâî isnaddır. Cümleye dahil olan hemze, inkârî ve takrîrî manadadır. Muzari sıygada gelerek hudûs, istimrar ve tecessüm ifade etmiştir.

İstifham üslubunda gelmiş olmasına rağmen soru anlamı değil de inkâr, taaccüp ve kınama kastı taşıyan cümle, mecaz-ı mürsel mürekkebdir. Ayrıca cümlede tecâhül-i ârif sanatı vardır.

مِنَ الْعَالَم۪ينَۙ  car mecruru  الذُّكْرَانَ ’nin mahzuf haline mütealliktir.

عَالَم۪ينَ  kelimesi ile insanları kastetmektedir; yani -Âdemoğullarının çokluğuna, farklı sınıflardan oluşuyor olmalarına ve kadınları erkeklerinden daha fazla olmasına rağmen- erkeklere mi gidiyorsunuz!? Kadınlar size yetmiyormuş gibi! Ya da kendi dışınızdakilerden erkeklere mi gidiyorsunuz!? Yani ey Lut kavmi! Bu aşırı çirkin eylemle sadece siz, diğer varlıklardan ayrılıyorsunuz! Buna göre  الْعَالَم۪ينَۙ , cinsel hayatı olan tüm canlıları ifade eder. (Keşşâf)