Burada üç kez tekrarlanan hâkka kelimesi, hak kelimesinden türemiş bir isimdir. Hak ise sözlükte, “gerçek, sabit ve doğru olmak, gerekmek; bir şeyi gerçekleştirmek; bir şeyi kesin olarak bilmek” gibi mânalara gelmektedir. İsim olarak “gerçek, sabit, doğru, varlığı kesin olan şey” anlamlarında kullanılan hak kelimesi genellikle bâtılın zıddı olarak gösterilmiştir (bilgi için bk. Mustafa Çağrıcı, “Hak”, DİA, XV, 137). Kıyamet kesin olarak gerçekleşeceği ve bu sayede insanlar dünyada yapıp ettiklerinin gerçek değerini kavrayacakları ve sonuçlarını görecekleri için ona da “Hâkka” ismi verilmiştir. Sûrenin ilk üç âyeti gerek üslûp gerekse anlam olarak kıyamet olayının büyüklüğüne ve şiddetine işaret ettiği gibi ne zaman meydana geleceğinin bilinemeyeceğini de göstermektedir.

Müfessirlerin büyük çoğunluğu hâkka kelimesine “kıyamet” anlamı vermiş olmakla birlikte bu âyetlerin ardından dünyada azaba uğramış kavimlerin anılmasından hareketle hâkka kelimesinden, Hz. Peygamber’e isyan eden Kureyş’in başına gelecek olan ağır yenilgiye dikkat çekildiği görüşünde olanlar da vardır (Ateş, X, 36).

مَا الْحَٓاقَّةُۚ

مَا الْحَٓاقَّةُ  cümlesi önceki ayetteki  اَلْحَٓاقَّةُ ‘nün haberi olarak mahallen merfûdur.

İsim cümlesidir.  مَا  istifham ismi mübteda olarak mahallen merfûdur.  الْحَٓاقَّةُ  haber olarak lafzen merfûdur.

مَا الْحَٓاقَّةُۚ

مَا الْحَٓاقَّةُ  cümlesi birinci  الْحَٓاقَّةُ ’nın haberdir. İstifham harfi  مَا , mübteda olarak mahallen merfûdur.  الْحَٓاقَّةُ  haberdir. İstifham üslubunda talebî inşâî isnaddır.

Müsnedin  الْ  takısıyla marife gelmesi, bu özelliğin biliniyor olmasının yanında, kemâl vasıflara sahip olduğuna işarettir.

Zamir makamında  الْحَٓاقَّةُۚ  kelimesinin tekrarında ıtnâb ve reddü’l-acüz ale’s-sadr sanatları vardır.

İstifham üslubunda olmasına rağmen terkib, soru anlamında değildir. Cümle, vaz edildiği anlamdan çıkarak tazim ve uyarı anlamına gelmesi nedeniyle mecaz-ı mürsel mürekkebdir. Ayrıca tecâhül-i ârif sanatı söz konusudur.

Bilinen nefy üslubu yerine istifhamın tercih edilmesinin sebebi; istifhamda muhatabın aklını uyarmak, harekete geçirmek ve düşünmeye teşvik manası olmasıdır. (Fatma Serap Karamollaoğlu, Kur'an Işığında Belâgat Dersleri Meânî İlmi)

Bu ayetler, azabın büyüklüğünü haber vermektedir. Çünkü muhataplar ne azabı görmüşler ne de ikazları duymuşlardır. (Fahreddin er-Râzî)  

اَلْحَٓاقَّةُ  mübteda olmak üzere merfûdur. Haberi ise  مَا الْحَٓاقَّةُۚ [Nedir, mutlaka gerçekleşecek?] ifadesidir.  مَا الْحَٓاقَّةُ  gerçekte; “O mutlaka gerçekleşecek (olan) nedir, nasıl bir şeydir?” demektir. Böyle bir soru sorulmasından maksat da onun şanının önemini ve korkunçluğunun vahametini belirtmektir. Bu sebepledir ki zamir yerine açık isim kullanılmıştır; çünkü bu onun korkunçluğunu daha fazla ortaya koymaktadır. (Keşşâf, Âşûr, Beyzâvî)

Nedir o Hakka? Aslı nedir onun? O, hangi halde ve hangi özelliktedir?  الْحَٓاقَّةُ , korkunçluğundan dolayı tekrarlanmıştır. Nitekim; Zeyd'in şanını yüceltmek için ” زيد ما زيد ? denilir. Bu tekrarın faydası, kıyametin açık bir şey ve korkunç bir durum olduğunu belirtmektir.(Ruhu’l Beyan)