Nebe' Sûresi 16. Ayet

وَجَنَّاتٍ اَلْفَافاًۜ  ...

Taneler, bitkiler, sarmaş dolaş bahçeler çıkaralım diye yağmur yüklü yoğun bulutlardan şarıl şarıl yağmur yağdırdık.  (14 - 16. Ayetler Meali)
 
Sıra Kelime Anlamı Kökü
1 وَجَنَّاتٍ ve bahçeler ج ن ن
2 أَلْفَافًا birbirine sarmaş dolaş ل ف ف
 
“Üstünüzde yedi kat sağlam gök yaptık” meâlindeki 12. âyet bazı farklılıklarla Kur’an’da birkaç defa geçmiş, oralarda gereken açıklama yapılmıştır )meselâ bk. Kur’an Yolu, Bakara 2/29; Mülk 67/3). Gökleri, alev alev yanarak dünyayı aydınlatan güneşi, bolca yağmur indirerek yeryüzünde birçok nimetin yetişmesine ve hayatın devam etmesine vesile olan bulutları yaratan yüce kudret, mahiyeti ve sistemiyle yeni bir âlem kurmaya elbette kadirdir; işte o âhiret âlemidir. Kaynak : Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 5 Sayfa: 536
 

وَجَنَّاتٍ اَلْفَافاًۜ


وَ  atıf harfidir.  جَنَّاتٍ  kelimesi önceki ayetteki  نَبَاتاًۙ ‘e matuftur.  اَلْفَافاً  kelimesi  جَنَّاتٍ ‘in sıfat olup fetha ile mansubdur.

Varlıkları niteleyen kelimelere sıfat denir. Arapça’da sıfatın asıl adı na’t ( النَّعَتُ )dır. Sıfatın nitelediği isme de men’ut ( المَنْعُوتُ ) denir. Bir ismi doğrudan niteleyen sıfata hakiki sıfat, dolaylı olarak niteleyen sıfata da sebebi sıfat denir.

Sıfat ile mevsuftan oluşan tamlamaya sıfat tamlaması denir. Sıfat tek kelime (isim), cümle ve şibh-i cümle olabilir. Ve sıfat birden fazla gelebilir.

Sıfat mevsûfuna: cinsiyet, adet, marifelik - nekrelik ve îrab bakımından uyar.

Sıfat iki kısma ayrılır: 1. Hakiki sıfat  2. Sebebi sıfat

Hakiki sıfat: 1- Müfred olan sıfatlar  2- Cümle olan sıfatlar olmak üzere ikiye ayrılır.

1. Müfred olan sıfatlar: Müfred olan sıfatlar genellikle ism-i fail, ism-i mef’ûl, mübalağalı ism-i fail, sıfat-ı müşebbehe, ism-i tafdil, masdar, ism-i mensub ve sayı isimleri şeklinde gelir.

Gayrı akil (akılsız çoğullar) mevsûf olarak geldiğinde sıfatını müfred müennes olarak da alır.

2. Cümle olan sıfatlar: 1- İsim cümlesi olan sıfatlar, 2- Fiil cümlesi olan sıfatlar, 3- Şibh-i cümle olan sıfatlar. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

 

وَجَنَّاتٍ اَلْفَافاًۜ


Ayet atıf harfi  وَ ’la, önceki ayetteki  حَباًّ ‘e atfedilmiştir. Cihet-i camiâ, tezâyüftür.  جَنَّاتٍ  için sıfat olan  اَلْفَافاً  mevsûfunun sahip olduğu bir özelliğe işaret etmek için yapılan tetmim ıtnâbı sanatıdır.  

جَنَّاتٍ ’deki nekrelik nev, tazim ve kesret ifade eder.

12. ayetten itibaren yeryüzü ve gökyüzünün yaratılış özelliklerinin sayılmasında taksim sanatı vardır. Bu ayetlerde asıl amaç  Allah'ın yaratıcı kudreti sergilenerek onun yüceliğini muhataba göstermektir. Bu, idmâc sanatıdır.

جَنَّاتٍ  kelimesinin  اَلْفَافاًۜ  ile vasıflanmasında mecaz-ı aklî vardır. Âşûr)

Sarmaş dolaş yani dalları birbirine girmiş, bürüm bürüm demektir.  اَلْفَافاًۜ  kelimesinin tekili yoktur; tıpkı  أوزاع (bölük) ve  أخياف (karışık) örneklerindeki gibi. Tekilinin  لفَ  olduğu da söylenmiştir. (Keşşâf)

اَلْفَافاًۜ  "Sarmaş dolaş". Bu kelime  لفَ  kelimesinin çoğulu olup birbirine girmiş, sarmaş dolaş demektir. (Elmalılı, Âşûr)