Dünyada bâtıl tanrılara tapanlar âhirette o tanrıların kendileri için hiçbir işe yaramadığını görünce dünyada yaptıklarına pişmanlık duyarak kendilerinin yanlış yola saptıklarını itiraf ederler; uydurma tanrıları âlemlerin rabbi olan Allah’a denk tuttukları için hem kendilerini hem de sapmalarına sebep olan önderleri kınarlar, fakat pişmanlık fayda vermez. Zira orada onları kurtaracak dost veya şefaatçi olmadığı gibi dünyaya geri dönüp kurtuluşa erdirecek iman ve amel etme talepleri de kabul edilmez (şefaat ve şefaatçiler hakkında bilgi için bk. Bakara 2/48, 255).

Râzî’ye göre putperestlerin âhirette tanrılarını görmeleri ve onlara hitap etmeleri mümkün değildir. Onların ancak suretlerini görecekler ve dünyada yaptıklarına pişman olarak putlara tapmakla büyük hata ettiklerini itiraf edeceklerdir (XXIV, 152).

اِذْ نُسَوّ۪يكُمْ بِرَبِّ الْعَالَم۪ينَ

اِذْ  zaman zarfı,  önceki ayetteki  كُنَّا ‘nın mahzuf haberine mütealliktir.

(إِذْ) : Yalnız Cümleye muzâf olan zaman zarfıdır.

a) (إِذْ) mef’ûlun fih, mef’ûlun bih, mef’ûlun leh olur.

b) (إِذْ) den sonra muzari fiil veya isim cümlesi gelirse gelecek zaman ifade eder.

c) (بَيْنَا) ve (بَيْنَمَا) dan sonra gelirse mufâcee (sürpriz) harfi olur. Bu durumda zarf (zaman bildiren isim) değil harf olur.

d) Sükun üzere mebnidir. Burda mef’ûlun fih konumunda gelmiştir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)  

نُسَوّ۪يكُمْ  ile başlayan fiil cümlesi muzâfun ileyh olarak mahallen mecrurdur.

نُسَوّ۪ي  fiili  ي  üzere mukadder damme ile merfû muzari fiildir. Faili müstetir olup takdiri  نحن ‘dur. Muttasıl zamir  كُمْ  mef’ûlun bih olarak mahallen mansubdur. 

بِرَبِّ  car mecruru   نُسَوّ۪يكُمْ  fiiline mütealliktir.  الْعَالَم۪ينَ  muzâfun ileyh olup cer alameti  ي ‘dir. 

نُسَوّ۪ي  sülâsî mücerrede bir harf ilave edilerek mezid yapılan fiillerdendir. Fiil tef’il babındandır. Sülâsîsi  سوي ’dir.

Bu bab fiile çokluk (fiilin, failin veya mef‘ûlun çokluğu), bir tarafa yönelme, mef'ûlü herhangi bir vasfa nispet etmek, gidermek, bir terkibi kısaltmak, eylemin belli bir zaman diliminde meydana gelmesi, özneyi fiilin türediği şeye benzetmek, sayruret, isimden fiil türetmek, hazır olmak, bir şeyin aralıklarla tekrarlanması manalarını katar. 

عَالَم۪ينَ  kelimesi, sülâsi mücerredi  علم olan fiilin ism-i failidir.

İsm-i fail; eylemi yapan ve gerçekleştiren demektir. Geçici olarak o sıfatı yüklenen isimdir. İsm-i fail; hem varlığa (zata) hem de onun sıfatına delalet eden kelimelerdir. (Arapça Dilbilgisi Ayetlerle Nahiv Bilgisi)

اِذْ نُسَوّ۪يكُمْ بِرَبِّ الْعَالَم۪ينَ

Zaman zarfı  اِذْ , önceki ayetteki  كُنَّا ‘nın mahzuf haberine mütealliktir. Müspet muzari fiil sıygasında, faide-i haber ibtidaî kelam olan …نُسَوّ۪يكُمْ  cümlesi  اِذْ ’in muzâfun ileyhi konumundadır.

رَبِّ الْعَالَم۪ينَ  izafeti, muzâfun ileyh için şan ve şeref ifade eder.

Allah Teâlâ’dan  رَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ  şeklinde bahsedilmesi; her tür mahlukatın maliki olması dolayısıyla azametine işaret eder. (Âşûr, Mutaffifin Suresi/5)  

Mazi sıygadaki  كُنَّا ’dan  نُسَوّ۪يكُمْ ’e yani muzari fiile iltifat vardır.

Allah Teâlâ’yı  رَبِّ  ismiyle zikretmeleri onun rububiyet vasfından medet umduklarına işaret ediyor olabilir.

نُسَوّ۪يكُمْ  fili  تفعيل  babında gelerek kesret ifade etmiştir.

نُسَوّ۪يكُمْ  ifadesindeki hitap zamiri putlara müveccehtir. (Âşûr)

نُسَوّ۪يكُمْ  fiilin muzari sıygasında gelişi ise dua ile ve ulûhiyet ihtiva eden sıfatlarla putlara yönelinen bu şaşılacak manzaranın tahayyülünü kolaylaştırmak içindir. (Âşûr)

"Çünkü sizi âlemlerin Rabbi ile eşit tutardık” kavlindeki hitap da bunu destekler, ibadeti hak etmede eşit tutardık demektir. Bütün zamirlerin (فَكُبْكِبُوا ‘ dan نُسَوّ۪يكُمْ   kadar) putlara tapanlara raci olması da caizdir, tıpkı قَالُوا 'da olduğu gibi hitap da yangı ve pişmanlıklarını artırmak için olur. (Beyzâvî)